علل و راه های درمان فقر آهن در بانوان [سال 1402]✅

در این مقاله قصد داریم در رابطه با علل و راه های درمان فقر آهن در بانوان صحبت کنیم. کم خونی زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی نتواند آهن مورد نیاز تامین نماید. در واقع فقر آهن و کم خونی ناشی از آن به کاهش غیر طبیعی گلبول های قرمز و در نهایت هموگلوبین منجر می شود. خانم هایی که مبتلا به این عارضه هستند گلبول قرمز کافی برای حمل اکسیژن ندارند. به همین خاطر دچار علائم فقر آهن یعنی خستگی و تنگی نفس خواهند شد. در صورتی که شما نیز دچار فقر آهن و کم خونی شده اید به شما پیشنهاد می کنیم تا آخر این مقاله از اسلامشهری نو با ما همراه باشید.

نشانه های کم خونی در بانوان چیست؟

نشانه های کم خونی بسته به شدت آن، سن و وضعیت سلامتی شما متفاوت خواهد بود. البته در برخی از موارد نیز ممکن است افراد هیچ یک از نشانه های کم خونی را مشاهده نکنند. در این بخش برخی از مهم ترین و شایع ترین علائم کمبود آهن در بدن آورده شده است:

• خستگی غیر معمول: یکی از شایع ترین علائم فقر آهن، احساس خستگی است. تقریبا بیش از نیمی از مبتلایان به کم خونی این نشانه را مشاهده می کنند. چرا که بدن برای تهیه پروتئینی به نام هموگلوبین که برای حمل اکسیژن لازم و ضروری است کمک می کند. زمانی که بدن دچار کمبود هموگلوبین شود، اکسیژن کمتری به بافت ها و ماهیچه ها رسیده و آن ها را از انرژی محروم می کند. با توجه به این که امروزه خستگی به عنوان یک قسمت عادی از زندگی پرمشغله و مدرن در نظر گرفته می شود، تشخیص کمبود آهن تنها با احساس خستگی بسیار دشوار خواهد بود. در این راستا افراد مبتلا به فقر آهن در کنار ضعف، مشکل در تمرکز، بهره وری پایین در محل کار و سطح پایین انرژی را تجربه می کنند. در صورتی که احتمال می دهید که باردار هستید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله علائم بارداری از هفته اول به چه شکل است؟ را مطالعه کنید.
• رنگ پریدگی: یکی دیگر از نشانه های اصلی کم خونی رنگ پریدگی صورت و چهره است. رنگ پریدگی قسمت داخلی پلک های پایین از سایر نشانه هایی است که در صورت مشاهده آن برای درمان فوری باید اقدام نمایید. در واقع علت رنگ قرمز خون وجود هموگلوبین در گلبول قرمز است. به همین خاطر کمبود هموگلوبین خون منجر به کم شدن قرمزی خون می شود. رنگ پریدگی در افراد مبتلا به کمبود آهن می تواند در تمام بدن یا نقاط خاصی از بدن مانند صورت، داخل لب ها، پلک پایین و حتی ناخن ها ظاهر شود. رنگ پریدگی بیشتر در موارد متوسط یا شدید کم خونی ظاهر می شود. در صورتی که پلکه پایین خود را به سمت پایین بکشید، در صورتی که رنگ آن صورتی کمرنگ یا زرد کمرنگ است ممکن است به بیماری کم خونی مبتلا باشید.
•  تنگی نفس: هموگلوبین گلبول های قرمز خون را قادر می سازند تا اکسیژن را در بدن انتقال دهند. زمانی که بدن به علت فقر آهن با مشکل کمبود هموگلوبین روبرو است، میزان اکسیژن رسانی به بدن نیز تا حد زیادی کاهش می یابد. به همین خاطر افرادی که دچار فقر آهن هستند ها اکسیژن کافی برای انجام فعالیت های طبیعی مانند پیاده روی را دریافت نمی کنند. به همین خاطر سرعت تنفس افزایش پیدا می کند تا اکسیژن بیشتری به بدن برسد. در صورتی که برای انجام کارهای روزمره ای که قبلاً برای شما آسان بودند دچار تنگی نفس می شوید، کمبود می تواند یکی از علت های آن باشد.
• سردرد و سرگیجه: کمبود آهن در مواردی ممکن است باعث ایجاد سردرد شود. در حقیقت سردرد ناشی از فقر آهن با سبکی سر و سرگیجه همراه است. زمانی که کمبود آهن در بدن ایجاد می شود سطح هموگلوبین پایین در گلبول های قرمز به معنی نرسیدن اکسیژن کافی به مغز است. به همین خاطر رگ های خونی در مغز متورم شده و باعث سردرد سرگیجه سبکی سر می شود. در صورتی که این نشانه را به صورت مداوم تجربه می کنید، بهتر است مقاله 8 درمان فوری سرگیجه با روش های خانگی را مطالعه کنید.
•  تپش قلب: ضربان قلب تند به عنوان تپش قلب نیز شناخته می شود می تواند یکی از علائم کم خونی باشد. در چنین شرایطی سطح هموگلوبین پایین بوده و قلب برای هم به اکسیژن باید بار بیشتری را متحمل شود. این حالت می تواند به باعث ضربان قلب نامنظم یا احساس ضربان قلب تند و غیر طبیعی شود. در موارد شدید کم خونی ممکن است منجر به بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی شود. البته باید بدانید که این علائم خیلی شایع نیستند و برای تجربه آن باید به مدت طولانی از کمبود آهن رنج ببرید.

علت فقر آهن و کم خونی در بانوان چیست؟

 کم خونی و فقر آهن در بانوان می تواند دلایل بسیار متعددی داشته باشد. هر یک از این دلایل ممکن است به دلیل سبک زندگی نادرست بیماری و مشکلات دیگر به وجود آمده باشد. در این قسمت برخی از مهم ترین علت فقر آهن در بانوان آورده شده است:

 دریافت کم آهن

برنامه غذایی و سبک زندگی که در آن آهن کمی به بدن می رسد ممکن است باعث کمبود آهن و در نهایت کم خونی شود. در واقع آهن موجود در گیاهان و مکمل ها مانند آهن موجود در گوشت قرمز به راحتی جذب نمی شوند. علاوه بر این مشکلات گوارشی مانند بیماری کرون سلیاک و حتی عمل جراحی بای پس معده می تواند منجر به جلوگیری از جذب آهن شود. علاوه بر این مصرف بعضی از غذاها نیز ممکن است مانع از جذب آهن موجود در غذا شود. در این قسمت برخی از مهم ترین داروها و غذاهایی که مانع از جذب آهن در بدن می شوند آورده شده است:

• لبنیات
• مکمل کلسیم
• آنتی اکسیدان ها
• غذاهای سرشار از کلسیم
• قهوه و چای

کمبود ویتامین

بدن برای تولید سلول های خونی به مقدار زیادی ویتامین B12 و فولات نیاز خواهد داشت. در واقع مصرف برنامه غذایی که مقدار کمی از این ویتامین ها را در خود داشته باشد احتمال ابتلا به کم خونی را بالا می برد. بیماری هایی مانند اختلالات خود ایمنی و یا مشکلات گوارشی نیز می تواند مانع از جذب کافی ویتامین B2 شود. علاوه بر این محصولات دامی و غلات صبحانه غنی شده منابع بسیار غنی از ویتامین B12 هستند. در سبزیجاتی که برگ سبز دارند، میوه ها، لوبیا و نخود مقدار زیادی فولات وجود دارد و می تواند به صورت اسید به فولیک به سبد غذایی اصلی ما یعنی نان ماکارونی و غلات اضافه شود.

 بیماری ها

وجود برخی بیماری های مزمن و عفونی باعث می شود که بدن نتواند به اندازه کافی سلول های خونی را بسازد. این مشکل می تواند در نهایت باعث کاهش هموگلوبین و کم خونی شدید شود. از دست دادن مقدار زیاد خون نیز ممکن است باعث کم خونی شدید شود. در این راستا بهتر است با مشورت پزشک متخصص از قرص های مکمل استفاده کنید.

کم خونی آپلاستیک

یکی از بیماری های نادر کم خونی آپلاستیک است. مغز استخوان افرادی که به این بیماری مبتلا هستند به اندازه کافی سلول خونی تولید نمی کند تا بتواند بدن را تغذیه کند. از هر یک میلیون نفر، سه نفر درگیر این بیماری می باشند. یکی از علت های بروز این بیماری، قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته ای است. همچنین از هر 5 نفر یک نفر بیماری کم خونی آپلاستیک را به صورت ارثی دارد. در موارد شدید مبتلایان به این بیماری به انتقال خون یا حتی مغز استخوان نیاز خواهند داشت.

از دست دادن خون

یکی از دلایل عمده کم خونی، از دست دادن مقدار زیادی خون است. عواملی مانند قاعدگی شدید، زخم حاد و یا عمل جراحی می تواند باعث از دست دادن شدید خون شده و زمینه را برای فقر آهن فراهم کند. متخصصان پیشنهاد می کنند که خانم هایی که قاعدگی شدید دارند بهتر است هر سال تست کم خونی بدهند. در غیر اینصورت ممکن است بدن به شدت خسته و بیمار شود و روند درمان نیز طولانی تر شود.

مشکل در سیستم سلول خونی

اختلالات ارثی می تواند در تولید سلول های خونی بدن مشکل ایجاد کند. یکی از این بیماری های ارثی تالاسمی است. افرادی که به این بیماری دچار هستند نمی تواند به اندازه کافی سلول خونی تولید کنند. در برخی از موارد این مشکل با تزریق خون برطرف می شود. در افراد مبتلا به کم خونی همولیتیک سلول های خونی با سرعت زیادی نابود و جریان خون محو می شوند. بیماری کم خونی داسی شکل بیماری ارثی دیگری است که در آن بدن به شکل غیر طبیعی هموگلوبین تولید می کند. در این حالت نیز سلول های خون شکل دایره خود را از دست داده و حالتی داسی شکل به خود می گیرند. به همین خاطر به یکدیگر چسبیده و به سختی از رگ های خونی عبور می کنند. در این وضعیت بیمار دچار درد و آسیب های شدیدی به بافت های بدن می شود. سلول های خونی داسی شکل بسیار سریع تر از سلول های خونی طبیعی از بین می روند. در آمریکا بیماری آمریکایی یقایی ها اسپانیایی ها شایع است.

راه های درمان کم خونی چیست؟

در این قسمت برخی از متداولترین راه های درمان بیماری کم خونی شرح داده شده است. توجه به هر یک از این راه ها و تکمیل کردن فرآیند آن تاثیر بسزایی برای بیماری شما دارد. به همین خاطر به شما پیشنهاد می کنیم به هیچ عنوان به بیماری کم خونی خود بی توجهی نکنید. راه های درمان بیماری کم خونی عبارتند از:

1.  مصرف قرص آهن: متداول ترین و اولین راه درمان کم خونی تجویز قرص آهن توسط پزشک متخصص است. در صورتی که پزشک متخصص تشخیص دهد که کم خونی ناشی از کمبود ویتامین است قرص ها را تجویز می کند. بهتر است این قرص را به همراه غذا مصرف کنید به خصوص آب پرتقال و غذاهای سرشار از ویتامین C. به یاد داشته باشید که قرص آهن خود را همراه با چای قهوه یا مکمل های کلسیم به هیچ عنوان مصرف نکنید. چرا که این مواد مانع از جذب آهن توسط بدن می شود. به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد قرص آهن نیز می تواند خطرناک باشد. بسیاری از افراد نیز علاوه بر قرص آهن به فولیک اسید و ویتامین ب ۱۲ نیز نیاز دارند. 
2. مصرف دارو: معمولا داروهای کم خونی برای درمان بیماری های ریشه ای استفاده می گردد. در برخی از موارد زمانی که کم خونی باعث مشکلات مزمن کلیوی می شود تزریق هورمون اریتروپویتین (EPO) لازم و ضروری است. در صورتی که مشکلات خود ایمنی باعث حمله بدن به گلبول های قرمز می شود یک کورتیکواستروئید مانند پردنیزولون می تواند جریان حمله را کم کرده و کم خونی را تا حد بسیار زیادی درمان کند. در بیماری کم خونی داسی شکل، دارویی با خاصیت ضد سرطانی مانند هیدروکسی اوره می تواند تعداد حمله های دردناک را کاهش دهد. معمولا دارو های کم خونی برای درمان بیماری های ریشه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
3. انتقال خون: در صورتی که کم خونی در حد شدید و بحرانی است، به انتقال خون نیاز خواهید داشت. زمانی که بدن نمی تواند به شکل صحیح سلول خونی تولید کند می تواند با انتقال خون این مشکل را برطرف نماید. انتقال خون یا مغز استخوان به بدن کمک می کند تا خون به شکل صحیح و کاملا سالم تولید شود. در صورتی که سلول های خون به سرعت نابود شوند، پلاسمای خون به درمان نیاز داشته و یا با انجام عمل جراحی طحال را از بدن خارج می کنند.

کلام آخر

 در این مقاله سعی داشتیم علل و راه های درمان فقر آهن در بانوان را برای شما بازگو کنیم. کم خونی ناشی از فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در جهان است که بسیاری از بانوان به آن مبتلا هستند. این بیماری نشانه های بسیار زیادی دارد اما ممکن است برخی از افراد نیز هیچ یک از این نشانه ها را تجربه نکنند. علاوه بر این خانم های باردار، مبتلا به بیماری خاص یا دارای قاعدگی بسیار شدید هستند لازم است هر سال کم خونی خود را چک کنند. چرا که در دراز مدت ممکن است باعث بروز بیماری های بسیار شدیدتر و حادتری شود.

 از شما متشکریم که تا آخر این مقاله از اسلامشهری نو با ما همراه بوده اید. در این مقاله علل و راه های درمان فقر آهن به طور مفصل و دقیق شرح داده شده است. به یاد داشته باشید که باید برای تشخیص و درمان کامل آن به پزشک متخصص مراجعه نمایید.